Ang tiniest ng moths

Ang pamilyang Nepticulidae ay nagtataglay ng ilan sa pinakamaliit na gamugamo na kilala, mula sa 3-8mm wing-tip hanggang wing-tip. Para sa isang paghahambing, naglarawan ako ng dalawang gamugamo sa itaas: ang pinakamalaking kilala – Coscinocera hercules na tip sa kaliskis sa halos 9 pulgada, at isa sa pinakamaliit (oo ang maliit na maliit na batik sa ibaba ng Hercules moth) – Ectoedemia rubifoliella, nakalarawan din sa ibaba. Ang Nepticulidae ay nakakagulat na magkakaibang, na may higit sa 800 species na inilarawan na malamang na kumakatawan lamang 10% ng aktwal na pagkakaiba-iba (Powell, 2009). Sa Estados Unidos mayroon lang tayo 80 uri ng hayop, kung saan 25 ay kilala mula sa kanluran. Kapag inihambing mo ang pagkakaiba-iba na iyon sa 100 o kaya mga species na kilala mula sa Great Britain, malinaw na ang kaalaman ng US ay lubhang kulang. Talaga, tapos na 80% sa lahat ng pagkakaiba-iba ng nepticulid ay kilala mula sa Europa lamang. Isang kakaibang pagbabaligtad kapag isinasaalang-alang mo na ang neotropics ay ang pinaka-magkakaibang ecosystem sa mundo ngunit mayroon lamang 74 kilalang Nepticulidae species! (Stroke, 2000). Bakit ganito?

Ectoedemia rubifoliella 3.3mm

Stigmella ostryaefoliella 3.1mm

Ang pagkakaiba-iba ng Europa ay madaling maipaliwanag dahil sa mataas na konsentrasyon ng mga naiinip na Lepidopterists. Ang Holarctic fauna ay hindi ang pinaka-magkakaibang at samakatuwid ito ay naging ang pinakamahusay na nauunawaan sa planeta, hindi banggitin na mayroon silang mahabang kasaysayan ng mga maginoong entomologist na itinayo noong daan-daang taon. Ngunit ang natitirang bahagi ng pagkakaiba-iba ng Nepticulidae ay nananatiling isang misteryo dahil sila talaga, Talaga maliit, mahirap kumalat, at mahirap kilalanin bilang mga nasa hustong gulang! Ako ay talagang nagkaroon ng kaunting pagsasanay o tagumpay sa pag-mount ng Nepticulidae, at ang mga specimen sa itaas ay dapat na ikredito kay Dr. Dave Wagner. Ang napakakaunti na mayroon ako sa aking koleksyon ay naka-pin at hindi kumalat; at kahit na ang pinning ay nagpapatunay nang husto kapag ang isang slip ng kamay ay maaaring matanggal ang buong specimen. Tila ang pinakamahusay na paraan para sa pag-mount ay itumba ang mga ito sa freezer at i-pin ang mga ito habang sila ay nabubuhay pa. Hindi ang pinaka-makatao, ngunit ang tanging paraan upang hindi matuyo ang gamu-gamo sa harap ng iyong mga mata at maging imposibleng manipulahin. Ang hirap kasing pangasiwaan ng mga matatanda, ang larvae ay medyo katangian na karamihan ay mga minero ng dahon – kinakain nila ang materyal sa pagitan ng ang mga epidermis ng dahon. Ito ay nagpapahiram sa karaniwang pangalan ng “mga minero ng batik ng dahon” dahil makikita mo ang mga translucent patches na ‘minina ng mga gamu-gamo’ palabas mula sa loob ng dahon. Hindi lamang ang bawat species ay partikular sa host, ngunit sila ay may posibilidad na bumuo ng napaka-katangian na mga pattern ng minahan sa loob ng dahon. Kaya kung nakakita ka ng isang minahan ng dahon at alam mo ang uri ng halaman, malamang na malalaman mo ang mga species ng Nepticulid sa loob nito (gayunpaman hindi lahat ng leaf mine ay nepticulid, mayroong maraming iba pang mga insekto na gumagawa din nito). Ang pagpapalaki ng mga gamu-gamo na ito ay medyo simple din, ang kailangan mo lang gawin ay ilagay ang dahon sa isang bag at hintayin ang gamu-gamo upang matapos ang pagpapakain. Ang isang uod ay nangangailangan lamang ng isang dahon (o maliit na bahagi ng dahon) – ngunit kailangang mag-ingat upang mapanatiling berde ang dahon habang kumakain ang uod. Kung mamatay ang dahon, gayundin ang higad. Dahil sa kabalintunaang kakayahang ito na kilalanin ang mga minahan at hindi ang mga nasa hustong gulang, mayroong nakakagulat na dami ng ekolohikal na pananaliksik na ginawa sa kanila., lalo na't may iilan na nagbabanta sa mga komersyal na pananim. Ang unang larawan sa ibaba ay malinaw na naglalarawan ng uod na kumakain sa loob ng dahon – at ang trail ng frass na naiwan nito.

Stigmella aceris (link sa credit ng imahe)

Stigmella paradoxa (link sa credit ng imahe)

Kung titingnan mo ang mga larawan sa itaas ng mga minahan, hindi ganoon kahirap isipin ang mga istrukturang tulad ng fossilizing na ito. At kamangha-mangha, meron sila! Ang unang larawan sa ibaba (Labandeira et al., 1994) nagpapakita ng iba't ibang mga minahan ng dahon ng Nepticulidae (at isang Gracillariidae) mula sa kalagitnaan ng Cretaceous (97 milyong taon ang nakalipas). Ang kamangha-manghang bagay tungkol sa mga mina ng dahon ay maaari kang bumaba sa antas ng genus at kung minsan kahit na mga species. Nagawa ng mga may-akda ang pagkakaiba sa pagitan ng nepticulid genera Stigmella at Ectoedemia batay sa mga pattern na napanatili sa mga fossil; mga pattern na ginagamit pa rin namin upang makatulong sa paghiwalayin ang genera ngayon. Ang ibabang ilustrasyon ay mula sa isang minahan na natuklasan sa Japan na nasa paligid lamang 8 milyong taong gulang (Kuroko, 1987).

(Paglalaba, 1994)

(Kuroko, 1987)

Mga sanggunian

Kuroko, H. (1987). Isang Fossil Leaf Mine ng Nepticulidae (Lepidoptera) mula sa Japan. Bulletin Sugadaira Montane Res. Sinabi ni Cen., No.8, 119-121.

labandera, C. (1994). Ninety-Seven Million Years ng Angiosperm-Insect Association: Paleobiological Insights sa Kahulugan ng Coevolution Mga Pamamaraan ng National Academy of Sciences, 91 (25), 12278-12282 DOI: 10.1073/pnas.91.25.12278

STROKE, R., DISHKUS, A., ROBINSON, G., & KARANGALAN, G. (2002). Isang pagsusuri at checklist ng Neotropical Nepticulidae (Lepidoptera) Bulletin ng The Natural History Museum. Serye ng Entomology, 71 (01) DOI: 10.1017/S0968045402000032

Powell, J.A., Opler, P.A. (2010). Moths ng Western North America – ni J. Ang isang. Powell at P. Ang isang. Opler Systematic Entomology, 35 (2), 347-347 DOI: 10.1111/j.1365-3113.2010.00525.x